Ciguatera visvergiftiging | Was dat even schrikken!

Oke, ik zal het maar gelijk toegeven. Ik had echt nog nóóit van deze ciguatera visvergiftiging gehoord.

Totdat ik voet zette in Nieuw Caledonië. Om precies te zijn: op het eiland van de Amadée vuurtoren.

 

ciguatera visvergiftiging
Le Phare Amadée – Vuurtoren van Amadée

 

Hier kregen we een korte rondleiding door een vrijwilligster van het aquarium in Nouméa. Zij vertelde over de beestjes, bloemetjes, planten en bomen.

Eén boom in het bijzonder…de nep-tabak boom oftewel de Argusia Argentea, met uitsterving bedreigt…

 

ciguatera visvergiftiging
De anti-gratte boom Argusia Argentea – foto: ©Mark Marathon/Wikimedia

Waarom dat dan?

Omdat de plaatselijke bewoners er een magisch drankje van maken tegen de ziekte.. La Gratte

La watte..?

La gratte. Zo heet deze ziekte in de plaatselijke volksmond. De officiële naam is Ciguatera visvergiftiging of ook wel CFP genoemd (Ciguatera Fish Poisening)

En hoe krijg je dit dan?

Door het eten van een (sub) tropische vis die ciguatoxine bevat.

Ciguatoxine wordt geproduceerd door een micro-alg die veel voorkomt in tropische zeeën, met name in de Grote Oceaan (en ja…Nieuw Caledonië dus ook), het noorden van de Caribische zee en rondom Saba (Sint Eustatius en Sint Maarten).

Dit gif komt binnen bij de plankton, die vervolgens worden gegeten door wat grotere vissen die op hun beurt weer verorbert worden door nog grotere (roof) vissen.

En omdat Ciguatoxine nauwelijks wordt afgebroken in de vissen zelf, wordt de concentratie gif in de vis alleen maar groter naarmate je hoger in de voedselketen komt.

Grote vissoorten als rode snapper, barracuda, tand- en zeebaars kunnen dus uiteindelijk hoge concentraties gif bevatten waar de vis zelf geen enkele gevolgen van ondervindt.

Het gif wordt door verhitting niet afgebroken dus als jij dan net toevallig zo’n lekkere gegrilde roofvis op je bord hebt liggen…dan kun je daar dus erg ziek van worden.

 

ciguatera visvergiftiging
Hoog risico gebieden in groen aangegeven – bron: University of Maryland

Wat gebeurt er dan?

Nou enkele dagen later, belandden we op een ander eilandje Ile des Pins, waar we ‘s-middags lekker met onze voetjes in het zand hebben gegeten met prachtig uitzicht op een helder turquoise blauwe zee.

Ik een langouste en mijn man tot zijn spijt – hij is allergisch voor garnalen en dus ook voor kreeft – een mooi stuk vis (van de dag..geen flauw idee wat het was)

2 uur erna werd hij plotseling niet lekker.

Braakneigingen, buikkrampen, hoofdpijn, warm en koud, diarree en wazig..

Ik dacht natuurlijk meteen terug aan onze rondleiding enkele dagen ervoor.

Hoe heette die visvergiftiging nou ook alweer? ..La gratte…ciguatera visvergiftiging ..CFP

Mijn man lag ondertussen laveloos op bed goed ziek te zijn, terwijl ik mijn speurtocht op slecht werkend internet (op zo’n moment echt heel irritant..) zat uit te voeren..

Het kon echt alléén van de vis zijn. ‘S morgens hadden we tenslotte allemaal hetzelfde ontbijt gehad.

Brood met jam, daar kan weinig verkeerd mee gaan zou ik zeggen.

Wat zijn precies de symptomen van Ciguatera?

Ga even zitten..

De symptomen kunnen vrij snel ontstaan (van enkele minuten tot 30 uur na inname van het gif)

Beginnend met misselijkheid, braken en diarree waarna er neurologische verschijnselen, zoals gevoelloosheid en tintelingen van de lippen, mond en tong en zelfs hallucinaties optreden.

Een typisch kenmerk van de ciguatera visvergiftiging is de verandering in temperatuur waarneming: het in contact komen met koude oppervlakken kan juist een brandend, onaangenaam gevoel geven.

Andere symptomen zijn:

  • een algemeen ziek gevoel
  • extreme vermoeidheid
  • een droge mond en metaalachtige smaak
  • spier- en gewrichtspijn
  • wazig zien, overgevoeligheid voor licht en tijdelijke blindheid
  • een ernstig verlaagde bloeddruk en vertraagde hartslag
  • jeukende huiduitslag
  • kortademigheid
  • verlammingsverschijnselen

Door ademhalingsverlamming kun je vervolgens in coma raken. Hartverlamming behoeft geen uitleg..

De ernst van de klachten hangt af van een aantal factoren: Hoeveel toxines je hebt binnengekregen, welk deel van de vis je gegeten hebt en zelfs waar.

Het schijnt namelijk zo te zijn dat dat de ciguatera toxines uit de Pacifische zee niet dezelfde uitwerking (vooral neurologische verschijnselen) hebben als die in het Caribische gebied (vooral darm- en maag klachten).

Volgens RTL Nieuws (juni 2016) lopen er jaarlijks zo’n 50 000 mensen een ciguatera visvergiftiging op, waarvan 50 gevallen een dodelijke afloop hebben..

Wat is de behandeling voor deze visvergiftiging?

Mocht je dus op basis van bovenstaande symptomen denken dat je een vis vergiftiging hebt opgelopen is het verstandig meteen medische hulp in te schakelen.

Er bestaat dan wel geen (medisch) tegengif voor de ciguatera vergiftiging, maar door de bestrijding van de symptomen (maagspoeling, infuus en medicijnen tegen diarree, maag- en darmklachten) kan de genezing verlicht en versnelt worden en ook voorkomen dat de gevolgen chronisch worden.

Symptomen kunnen erg lang aanhouden, 6 maanden tot wel jaren.

Na een ciguatera vergiftiging wordt afgeraden om de eerste 6 maanden vis te eten. Ook het drinken van alcohol kan de symptomen nog verergeren.

En die anti-gratte boom dan?

Ja, hoe zit het met de Argusia Argentea (heliotropium foertherianum)?

Dat wil ik er hier toch wel even aan toe voegen..

Volgens de oorspronkelijke bewoners van Nieuw Caledonië, de kanaken, kun je door de oude, wat gelig geworden blaadjes (onderaan de stam), te koken in 1 liter water (in laten koken tot een 1/2 liter) een traditioneel en goed werkend medicijn tegen ciguatera verkrijgen, wat de toxines geheel uit het lichaam zou laten verdwijnen.

Commercialisering van dit medicijn (buiten de farmaceutische industrie om) is momenteel gaande in Nieuw Caledonië.

Hoe voorkom je deze visvergiftiging?

Simpel. Door geen vis uit risico gebieden te eten.

Wij, als mensen, ontwikkelen geen immuniteit voor deze gifstoffen, maar worden er juist gevoeliger voor (als bij knokkelkoorts). Een volgende besmetting zal dan juist ernstigere symptomen veroorzaken .

En je man ondertussen?

Na dit allemaal gelezen te hebben, heb ik hem natuurlijk ondervraagd of hij goed zag, of hij jeuk had en of hij tintelingen voelde. Een rare smaak in zijn mond? De hele lijst ben ik afgegaan..

Niets van dit alles. Hij wilde gewoon in het donker blijven. Hij was uitgeput. Moe.

We hebben het dus even aangekeken.

Hij is ’n bikkel.

De volgende dag kwam hij weer wat bij.

Het heeft uiteindelijk wel 3 dagen geduurd voordat hij echt weer de oude was..

Na wat navraag onder de plaatselijke bevolking zou het dus goed kunnen zijn dat hij inderdaad een lichte vergiftiging heeft opgelopen.

Waarschijnlijk heeft hij maar maar een kleine hoeveelheid gif binnen gekregen en dus waren de symptomen minder ernstig.  De rede ook waarom hij redelijk snel weer opknapte.

Oefff..

 

Heb je al eens te maken gehad met deze ernstige vergiftiging?  Heb je tips of toevoegingen? Laat het gerust weten in de comments hieronder! 


15 thoughts on “Ciguatera visvergiftiging | Was dat even schrikken!

  1. Ik heb dit meegemaakt in 2010. Wij gingen op vakantie naar Fiji. We zaten op een klein eiland/resort met slechts enkele huisjes. De vissers konden geen vis vangen en na een paar dagen was dan eindelijk een forse vangst! Het was een vis zo lang als ik zelf ben! De dagen die volgde aten we er dagelijks van en ik werd steeds zieker. Ik had nog wel trek, dus ik nam alleen wat vis met rijst. Mijn familie nam tussendoor ook nog wel eens gerechten met kip. Alles ging anders smaken en het water proefde alsof er prik op zat. Ik als eerste aan de beurt, ik kreeg steeds meer diarree en gaf alleen nog maar over, zag sterretjes, had de meest bizarre dromen, jeuk onder mijn voeten en in mijn handpalmen en kon dagen niet meer lopen. Al snel volgden mijn ouders en mijn vriend, al was hij er ook vrij snel weer vanaf, hij is vrij groot en heeft de minste vis gegeten. Mijn moeder heeft last van hoge bloeddruk en slikt daarvoor medicijnen. Ze voelde dat haar bloeddruk steeds lager werd en stopte zelfs met haar medicijnen. We hadden geen idee, tot een van onze medegasten erachter kwam dat we waarschijnlijk Ciguatera hadden opgelopen. We waren nog te ziek om te googelen, maar het resort bevestigde dat dat wel zou kunnen, aangezien de helft van de bevolking op Fiji hier last van heeft. Toen snapte we waarom alle medewerkers er altijd zo traag was en moe waren, we dachten dat het luiheid was…….. We zaten uren varen vanaf het hoofdeiland, dus we zijn daar niet bij een arts geweest, we zijn gewoon veel gaan drinken en hebben geen vis meer gegeten. We voelde ons alleen maar heel moe en na 2 weken vakantie moesten we de terugvlucht van 24 uur naar Nederland beginnen. Ik dacht dit overleef ik nooit! Maar dat merkte ik ook, of ik nou veel of weinig deed, ik voelde mij even moe en zo voel ik mij 8 jaar later nog steeds. Het leven gaat door, maar voor mij en mijn moeder was het kantje boord! We hebben geluk gehad, maar ik merk de schade nog elke dag. Nog steeds veel last van vermoeidheid en als ik te veel vis eet krijg ik weer jeuk onder mijn voeten en handpalmen en de vergeetachtigheid is naar! Maar we zijn dankbaar dat we nog leven!

  2. Dat is schrikken! Goed dat je opgelet hebt tijdens de rondleiding 😉 Was je wel een beetje op de hoogte. Gelukkig is hij weer opgeknapt. Was dat het stel op de Dominicaanse ook niet overkomen? Bij hun is het minder goed afgelopen helaas. Fijn weekend!

  3. Zeer interessante blog. Ik heb zelf iets gehad van garnalen die ik van ah kocht. Iedere keer wanneer ik ze kocht en at kreeg ik last van vermoeidheid, diarree en vermoeidheid, duizeligheid. Ze waren nogal rauw de garnalen, terwijl er gekookt op stond. Na het consumeren had ik meteen last van diarree en toen ik naar de huisarts ging vertelde hij mij dat ik nooit meer rauwe vis mocht eten van ah. Sindsdien nooit meer garnalen van ah gekocht het gaat nu veel beter

  4. wat een verhaal zeg! Ik heb nog nooit gehoord van deze vergiftiging! En wat naar dat precies nadat je erover gehoord hebt je man het kreeg. Gelukkig was hij snel weer de oude en hebben jullie een onvergetelijke ervaring gehad op Nieuw Caledonië

  5. Jeetje dat lijkt me flink schrikken! Wist niet dat deze ziekte zo heftig was, lijkt me verschrikkelijk. Vooral dat het ook nog 6 maanden kan duren na de besmetting. Gelukkig viel het mee in jullie geval.

  6. Hé bah wat vervelend. Wel een gelukje dat je er dus al wat over had gehoord en meteen de goede richting uit kon denken. Want anders is het toch een beetje tasten in het duister, met alle tropische ziektes van tegenwoordig. Fijn dat hij zich redelijk snel weer beter voelde! Ik had er trouwens ook nog nooit van gehoord!

    1. Ja dat wel, er ging gelukkig meteen ‘n lampje branden. En sinds dat ik in Kuala Lumpur woon hoor ik inderdaad over de raarste tropische ziektes ..net mooie namen dat dan wel haha

Klets je mee?

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.